เหรียญ หลวงพ่อโต วัดหน้าพระธาตุ เหรียญ หลวงพ่อโต วัดหน้าพระธาตุ วัดหน้าพระธาตุ ตั้งอยู่ริมแม่น้ำน่าน หมู่ 1 ตำบลในเมือง อำเภอพิชัย อยู่ไม่ไกลจากบ้านเกิดพระยาพิชัยดาบหัก เป็นวัดเก่าแก่คู่บ้านคู่เมืองพิชัยมาตั้งแต่โบราณนานเกือบ 1,000 ปี ซึ่งประดิษฐานอยู่ที่บริเวณปราสาทพระนวมะราชบพิตร ภายในบริเวณวัดมีโบราณวัตถุที่น่าสนใจคือ "หลวงพ่อโต" พระพุทธรูปปูนปั้นขนาดใหญ่ หน้าตักกว้าง 3 วา เหรียญหลวงพ่อโต วัดหน้าพระธาตุเดิมทีมีตำนานเล่าขาน กันมาว่าสร้างโดย พระยาโคตรบอง เมื่อปี 1470 หลวงพ่อโตประดิษฐานอยู่ในวิหารแบบปราสาทจัตุรมุข มีเนื้อที่ 99 ตารางวา พระเจดีย์เป็นยอด 5 องค์ ความสูง 49 เมตร นอกจากเป็นที่ประดิษฐานหลวงพ่อโตแล้ว ยังเป็นที่ประดิษฐาน "พระบรมสารีริกธาตุ" และ รอยพระพุทธบาทจำลอง พระบรมสารีริกธาตุเป็นส่วนแห่งพระสรีระของสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าที่ตรัส แก่พระอานนท์เมื่อใกล้ปรินิพพาน ให้ประดิษฐานในพระสถูปท่ามกลางชุมชนอันมีมาแต่ทิศทั้ง 4 เพื่อเป็นที่กราบไหว้สักการบูชาของเทพยดาและมนุษย์ทั้งหลาย ซึ่งโทณพราหมณ์ได้จัดแบ่งถวายกษัตริย์และพราหมณ์ 8 นคร นำไปก่อพระสถูปบรรจุไว้ในนครต่างๆ เป็นครั้งแรก จนถึงรัชสมัยพระเจ้าอโศกมหาราชได้รวบรวมแจกจ่ายไปยังนานาประเทศนอกชมพูทวีป ที่พระพุทธศาสนาแผ่ไปถึง วัดหน้าพระธาตุเดิมตั้งอยู่ในกำแพงเมืองพิชัย เป็นที่เคารพกราบไหว้ของมหาชนมานับพันปี ครั้งหนึ่งวิหารหลวงพ่อโตกับมณฑปรอยพระพุทธบาทจำลองเกิดผุพังจนใช้การไม่ได้ จำเป็นต้องสร้างใหม่ โดยรวมเอาปูชนียวัตถุทั้ง 3 ไว้ในอาคารเดียวกัน เพื่อทุ่นเวลาทุ่นค่าก่อสร้างและบำรุงรักษา ทั้งนี้ เพื่อได้สิ่งก่อสร้างอันสวยงามสง่าควรแก่การเลื่อมใส จึงได้ให้ช่างคือ อาจารย์จิตร์ บัวบุศย์ อดีตอาจารย์ใหญ่โรงเรียนเพาะช่าง เป็นผู้ออกแบบเป็นปราสาทจัตุรมุข มีพระเจดีย์เป็นยอด 5 องค์ ความสูง 49 เมตร กว้าง 9 เมตร ยาว 26 เมตร ตัดกันเป็นรูปกาชาด มีเนื้อที่รวม 99 ตารางวา มีระเบียงกำแพงแก้ว และชานโดยรอบประกอบด้วยสระน้ำ 4 สระ รวมเป็นเนื้อที่ก่อสร้าง 600 ตารางวา หรือ 1 ไร่ 2 งาน จากนั้น คุณมนัส ปิติวงษ์ อธิบดีกรมชลประทานในขณะนั้น มอบให้ คุณเอกชัย ยอดยิ่ง ทำรายละเอียดแบบแปลนเป็นการดำเนินงานด้านธุรการ เริ่มมาตั้งแต่ปี 2515 จนถึงปี 2524 จึงลงมือรื้อวิหารหลวงพ่อโตแล้วเริ่มดำเนินการก่อสร้างมาโดยลำดับในนามคณะ พระสังฆาธิการจังหวัดอุตรดิตถ์ โดยพระราชประสิทธิคุณ เจ้าคณะจังหวัดอุตรดิตถ์ ในพระสังฆราชูปถัมภ์ และอุปถัมภ์ของเจ้าคณะจังหวัดทั่วราชอาณาจักร จนถึงปี 2531 ได้รับพระมหากรุณาธิคุณจากพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว โปรดเกล้าฯ พระราชทานนามว่า "ปราสาทพระนวมะราชบพิตร" พร้อมด้วยตราสัญลักษณ์มหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 5 รอบ ให้มาสถิตเป็นนิมิตหมายนำศรัทธามหาชนในการเสด็จพระราชกุศลร่วมพระบารมี เป็นที่เชิดหน้าชูตาเป็นสง่าราศีของพวกเราชาวเมืองพิชัย จน กระทั่งการก่อสร้างได้ดำเนินมาโดยลำดับ จนถึงปี 2546-2547 ขณะนี้ได้สร้างสิ่งดีมีค่าขึ้นหลายรายการ เช่น ปูพื้นด้วยหินอ่อน ในเนื้อที่ 99 ตารางวา ปูพื้นด้วยหินแกรนิตที่ระเบียงรอบนอกทั้งหมดจนถึงบันได บานประตูเป็นไม้ตะเคียนทองจากประเทศสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว (สปป.ลาว) ขนาดหนา 4 นิ้ว กว้าง 48 นิ้ว ยาว 5 เมตร 25 เซนติเมตร จำนวน 8 แผ่น แกะสลักด้วยฝีมือช่างผู้ชำนาญจากเมืองแพร่ จารึกประวัติการก่อสร้างไว้ด้วย หน้าต่างเป็นลวดลายอัลลอย ซุ้มฐานด้านนอกประดิษฐานเทพพระเคราะห์ และพระพุทธรูปปฏิมากรปางต่างๆ เป็นพระประจำวันเกิด ส่วนในปราสาทจำลองผอบทองคำที่บรรจุพระบรมสารีริกธาตุ ขยายให้ใหญ่พอเหมาะสมกับเนื้อที่มุขปราสาท ด้านทิศเหนือเป็นที่บรรจุพระบรมสารีริกธาตุ และสร้างมณฑปประดิษฐานรอยพระพุทธบาทจำลอง ที่มุขด้านทิศใต้ให้องค์หลวงพ่อโตอยู่ที่เดิมมุขตะวันตก สุดท้ายสร้างพญานาคประจำราวบันไดทั้ง 4 ทิศ 8 ตัว สำหรับพระพุทธรูป หลวงพ่อโตองค์นี้ ตามตำนานกล่าวว่าสร้างในปี 1470 โดยผู้สร้างคือ "พระยาโคตรบอง" ปัจจุบันองค์พระประดิษฐานอยู่ในวิหารปราสาทจัตุรมุข 5 ยอด ความสูง 43 เมตร ที่สร้างขึ้นใหม่มีเนื้อที่ภายใน 99 ตารางวา มีพุทธศาสนิก ชนและประชาชนทั่วไปเดินทางมากราบไหว้ขอพรมิได้ขาด ส่วนใหญ่ประสบความสำเร็จดั่งใจปรารถนา วัตถุมงคลเหรียญหลวงพ่อโต วัดหน้าพระธาตุ ได้รับความนิยมจากนักสะสมอยู่หลายรุ่น มีจัดสร้างอยู่หลายปี ในที่นี้ขอเอ่ยถึงเหรียญปี 2518 ซึ่งเป็นเหรียญยอดนิยมเหรียญหนึ่ง ใครยังไม่มีไว้ครอบครองต้องรีบหา เพราะในอนาคตราคาจะสูงเกินจะไขว่คว้าแน่นอน ขอขอบคุณข้อมูลจาก คอลัมน์ มุมพระเก่า อภิญญา แหล่งข่าวจากหนังสือ พิมพ์ข่าวสด